Cele i zadania
Duszpasterstwo sportowców jako zadanie stawia sobie duchową i pastoralną troskę o ludzi sportu: zawodników, trenerów, działaczy i kibiców. Organizuje dla nich rekolekcje, dni skupienia i spotkania formacyjne. Animuje również imprezy o charakterze ogólnopolskim takie jak opłatek sportowców, spotkanie wielkanocne, pielgrzymka, parafiada, sympozjum naukowe. Celem tych działań jest przesycenie świata sportu wartościami ewangelicznymi i chrześcijańskimi.
Duszpasterstwo sportowców
(hasło z Leksykonu teologii pastoralnej, Lublin, 2006)
W specyficznym środowisku sportowców jest to działalność zbawcza Kościoła, która pomaga w budowaniu wspólnoty ludzi i Boga.
Celem duszpasterstwa sportowców jest ewangelizacja ludzi sportu, tj. wszystkich tych, którzy w nim uczestniczą (zawodników, trenerów, działaczy, lekarzy i kibiców). Ponadto budowanie dla sportu zaplecza teoretycznego, które opiera się na chrześcijańskim humanizmie i personalizmie, odwołujących się do takich wartości jak: pokój, przyjaźń, miłość, poszanowanie godności, solidarność, sprawiedliwość i budowanie wspólnoty. Przesycanie sportu myśleniem etycznym w rozumieniu chrześcijańskim, w którym nie ma miejsca na instrumentalizację i degradację osoby / sportowca, odwracanie hierarchii wartości i dążenie do sukcesu za wszelką cenę, ale jest miejsce na odkrywanie tych wartości, które zostały zapisane przez Boga w sercu każdego człowieka.
Celem duszpasterstwa sportowców jest nobilitacja ludzi sportu przez ukazywanie ich teologicznego wymiaru, w którym osoby / sportowcy jawią się jako najwyższe wartości w świecie stworzonym, posiadające wyjątkową godność, noszące w sobie Boże podobieństwo, dostępujące zaszczytu uczestnictwa w Boskim dziele stwarzania, powoływania nowych istnień ludzkich, uczestniczące w dostojeństwie Chrystusa i przeznaczone do wieczności. Ukazywanie osobom / sportowcom pełnej prawdy o życiu, w którym sport może odgrywać i odgrywa ważną rolę, ale nie może przysłonić tej wartości, która stanie się udziałem „mistrzów życia. Mówi o tym św. Paweł, gdy porównuje obraz walki o przemijającej nagrodzie (1 Kor 9,24-27) do życia chrześcijańskiego jako znaku dążenia do życia z Chrystusem w Jego chwale. Pius XII dodaje, że ta nagroda jest przygotowana dla wszystkich ludzi, którzy są wspierani przez Jezusa Chrystusa (Przemówienie do członków Włoskiego Centrum Sportowego, 9.10.1955). Sobór Watykański II naucza, że sport pomaga w „utrzymaniu równowagi ducha i braterskich stosunków między ludźmi”, zatem staje się przygotowaniem i wsparciem życia łaski. Kościół widzi w sporcie także możliwość „chwalenia Boga w naszym ciele”. Jan Paweł II mówi że „Kościół uznaje sport za bardzo ważny czynnik wychowania moralnego i społecznego, zarówno na płaszczyźnie osobistej i wspólnotowej, jak również na płaszczyźnie narodowej i międzynarodowej” (Jan Paweł II do uczestników i organizatorów XII Światowych Igrzysk Młodzieży Salezjańskiej w Warszawie w dniach 28.04-3.05.2001).
W ramach duszpasterstwa sportowców wyróżniamy: duszpasterstwo sportu, w którym sport jest wykorzystywany jako wielce atrakcyjna i akceptowana przez młodych metoda wychowawcza i formacyjna oraz faktyczne duszpasterstwo sportowców, które obejmuje osoby uczestniczące w sporcie, zarówno tym wyczynowym, rekreacyjnym, zdrowotnym i relaksacyjnym. Szczególny akcent duszpasterstwa sportowców jest skierowany na dzieci i młodzież, na integralny rozwój młodego człowieka, aby był „uczciwym obywatelem i dobrym chrześcijaninem”.
Duszpasterstwo sportowców obejmuje 4 wymiary: ludzki, duchowy, intelektualny i pastoralny.
Formy działania są prowadzone na wielu płaszczyznach - przez organizowanie rekolekcji, skupień, dni refleksji dla sportowców, działaczy sportowych, kapelanów sportowców – udział delegata, krajowego duszpasterza sportowców w igrzyskach olimpijskich, pożegnaniu olimpijczyków, imprezach sportowych, zjazdach związków sportowych, jubileuszach, wydarzeniach o charakterze religijnym, naukowym, kulturalnym, imprezach dla dzieci i młodzieży (spotkania formacyjne w ciągu roku szkolnego a w czasie wakacji obozy sportowe, turystyczne, formacyjne dla dzieci i młodzieży szczególnie z rodzin biednych, zaniedbanych, patologicznych) – posiedzeniach komisji sejmowej kultury fizycznej i sportu, Polskiego Komitetu Olimpijskiego.
Duszpasterstwo sportowców animuje, patronuje, organizuje imprezy o zasięgu ogólnopolskim, które integrują środowisko sportowców, trenerów, działaczy. Są to; Ogólnopolski opłatek sportowców zawsze w pierwszą sobotę stycznia, Spotkanie rodziny sportowej we wtorek po Wielkanocy, Międzynarodową Parafiadę dzieci i młodzieży w ostatni tydzień czerwca, Ogólnopolską pielgrzymkę sportowców na Jasną Górę w pierwszą sobotę października i Sympozjum naukowe w drugą sobotę października.
W okresie powojennym w latach 1945-1989 nie istniała możliwość tworzenia katolickich stowarzyszeń sportowych. Sport był jednak zawsze obecny w duszpasterstwie dzieci i młodzieży. Na 244 Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski na Jasnej Górze, 30 listopada 1990 roku Biskupi dostrzegli potrzebę i możliwość pasterskiej działalności Kościoła przez wykorzystanie kultury fizycznej i sportu. Powołano na tymże posiedzeniu Podkomisję Episkopatu ds. sportu i kultury fizycznej z przewodniczącym bp Andrzejem Śliwińskim jako krajowym duszpasterzem sportowców. W roku 1991 Konferencja Episkopatu Polski wydała „List Pasterski o zagrożeniach zdrowia i sportu”, który stał się inspiracją dla wielu ludzi do działalności sportowo-wychowawczej w duchu chrześcijańskim, czego owocem było zarejestrowanie w 1992 roku w Urzędzie Kultury Fizycznej i Turystyki Katolickiego Stowarzyszenia Sportowego Rzeczpospolitej Polskiej i Salezjańskiej Organizacji Sportowej SALOS RP i w roku 1993 Stowarzyszenie Parafiada. Na 313 sesji plenarnej w Łowiczu w dniach 20-21 czerwca 2001 roku, KEP mianowała ks. bpa Mariana Florczyka, delegatem KEP ds. duszpasterstwa sportowców, natomiast na 318 sesji plenarnej w Bielsku-Białej w dniach 12-13 czerwca powołała ks. Edwarda Plenia na krajowego duszpasterza sportowców.
Duszpasterstwem sportowców kieruje delegat KEP ds. duszpasterstwa sportowców, którego wspiera krajowy duszpasterz sportowców przy współpracy z diecezjalnymi i zakonnymi duszpasterzami sportowców.
Bibliografia
1. M. Barlak, Personalistyczna wizja sportu, Warszawa 1994.
2. Boży doping – mówią gwiazdy sportu, praca zbiorowa, Kraków 2000.
3. Z. Dziubiński, Chrześcijańska etyka sportu, Warszawa 1993.
4. Z. Dziubiński, Personalistyczna wizja sportu, Warszawa, 1994
5. Z. Dziubiński, Kościół a sport, Warszawa 1995.
6. Z. Dziubiński, Sacrum a sport, Warszawa 1996.
7. Z. Dziubiński, Teologia i filozofia sportu, Warszawa 1997.
8. List Pasterski Episkopatu Italii: Sport e vita cristiana, Mediolan 1995.
9. List Pasterski Episkopatu Polski: O zagrożeniach zdrowia i sportu z 4.02.1991 i O chrześcijańskich walorach turystyki z 16-18.03.1995.
10. A. Mari, H. Sobierajski, Chwalcie Boga w waszym ciele, Warszawa 2001.
11. Pełne zwycięstwo. Nowy Testament, Warszawa 2002.